زبان تاتی از دیرباز در مناطقی از استان های البرز، مرکزی، قزوین، اصفهان، زنجان، تهران و... رواج داشته است. امروزه در استان البرز در منطقه اشتهارد گویش تاتی اشتهاردی رایج است. گویش کرجی، گویشی است که سالیان متمادی در کرج و توابع آن از جمله طالقان، روستاهای فشند، برغان، اغشت، سنج و... تکلم می شود. هدف پژوهش حاضر مقایسه دو گویش تاتی اشتهاردی و گویش پشندی یا فشندی، گویش کرجی رایج در روستای فشند، و ارائه شواهدی از همسانی های این دو است تا ارتباط نزدیک فرهنگی میان اقوام ایرانی را به اثبات رسانده، وجوه اشتراک بی نظیری را که در سطح اجتماعات زبانی پراکنده در سراسر ایران وجود دارد، بشناساند و نشان دهد باوجود تمایزها تا چه حد به هم نزدیکند. این پژوهش به روش میدانی و کتابخانه ای و سپس تحلیلی انجام شده و استخراج مطالب در قلمرو زبان فارسی صورت گرفته است. بدین ترتیب پرسشنامه ای طراحی شد که در آن کلمات جامعه آماری پژوهش حاضر به زبان فارسی معیار گردآوری و در اختیار گویشوران این دو خطه قرار داده شد و آنها معادل آن کلمه را در گویش خود در پرسش نامه وارد کردند. گویشوران زبان تاتی (اشتهاردی) متعلق به شهر اشتهارد و گویشوران گویش کرجی متعلق به روستای فشند، واقع در منطقه ساوجبلاغ بودند. با بررسی (فعل و اسم)های این دو گویش با شباهت های بسیاری مواجه شده و برای اثبات ادعا شواهدی را ذکر خواهیم کرد.